شناخت و نقد آماری سبک استعاره (پژوهشی عملی بر اشعار دعبل خزاعی ، شریف رضی و مهیار دیلمی)

چکیده : اهداف اصلی این پژوهش ، شناخت تراکم زبان استعاری ،گرایش مرکزی ودیگر گرایش های سبک استعاره مفهومی و نحوی وکشف چگونگی ارتباط میان استعاره های مفهومی و استعاره های نحوی در اشعار دعبل خزاعی ،شریف رضی و مهیاردیلمی می باشد . جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی اشعار این سه شاعر و نمونه آماری شامل هزار بیت از اشعار ایشان است که به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد اشعار شریف رضی نسبت به دو شاعر دیگر تراکم زبان استعاری بیشتری دارد و با اندکی اختلاف اشعار مهیار دیلمی رتبه دوم و اشعار دعبل خزاعی با اختلافی چشمگیر کمترین تراکم زبان استعاری را دارد. تراکم یاد شده بیانگر میزان گزینش شاعر از پدیده زبانی استعاره به هنگام تألیف متن شعری می باشد.افزایش یا کاهش این تراکم تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار دارد.گرایش اصلی استعاره مفهومی هر سه شاعر ،استعاره تشخیصیه است. دیگر گرایش های استعاری مفهومی ایشان تفاوت های معنا داری دارند. گرایش مرکزی استعاره نحوی هر سه شاعر مرکب مفعولی است .کاربرد بیشتر استعاره مفعولی بیان می کند که این مسأله خاصیت و ویژگی زبان عربی است نه سبک خاص این شاعران .ترتیب گرایش های استعاره نحوی اشعار دعبل خزاعی و شریف رضی تفاوتی ندارد و تفاوت سبک مهیار دیلمی با این دو شاعر کم است . ارتباط استعاره های مفهومی ایشان با استعاره های نحوی تفاوت ها و شباهت هایی دارد.در بین این ارتباط ها ،رابطه های معنا دار زیادی وجود ندارد.استعاره تشخیصیه و مفعولی که بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده اند بیشترین ارتباط را با دیگر استعاره ها دارند که با توجه به فراوانیشانامری طبیعی به نظر می رسد.اهداف فرعی این پژوهش بررسی مفهوم سبک، حل مشکلات و معایب سبک شناسی آماری ، کشف رابطه علم بلاغت و سبک شناسی و شناخت میزان احساس این سه شاعر بر اساس معادله بوزیمان است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که سبک از سه زاویه فرستنده کلام ، خود متن و مخاطب قابل بررسی است. راه حل معایب سبک شناسی آماری ،تحلیل و استفاده از دیگر مکاتب نقدی می باشد. علوم سه گانه بلاغت با سبک شناسی رابطه هایی دارد.سبک شعری مهیار دیلمی از دو شاعر دیگر عاطفه و احساس بیشتری دارد. واژگان کلیدی : سبک ، سبک شناسی آماری ،دعبل خزاعی ،شریف رضی ، مهیار دیلمی .